۶-حکایت کردن شاپور از شیرین و شبدیز۱ (کتاب خسرو و شیرین)

ندیمی خاص بودش نام شاپور		جهان گشته ز مغرب تالهاور
ز نقاشی به مانی مژده داده		به رسامی در اقلیدس گشاده
قلم زن چابکی صورتگری چست		که بی کلک از خیالش نقش می‌رست
چنان در لطف بودش آبدستی		که بر آب از لطافت نقش بستی
زمین بوسید پیش تخت پرویز		فرو گفت این سخنهای دلاویز
که گر فرمان دهد شاه جهانم		بگویم صد یک از چیزی که دانم
اشارت کرد خسرو کی جوانمرد		بگو گرم و مکن هنگامه را سرد
زبان بگشاد شاپور سخنگوی		سخن را بهره داد از رنگ و از بوی
که تا گیتیست گیتی بنده بادت		زمانه سال و مه فرخنده بادت
جمالت را جوانی هم نفس باد		همیشه بر مرادت دسترس باد
غمین باد آنکه او شادت نخواهد		خراب آنکس که آبادت نخواهد
بسی گشتم درین خرگاه شش اطاق		شگفتی‌ها بسی دیدم در آفاق
از آن سوی کهستان منزلی چند		که باشد فرضه دریای دریند
زنی فرماندهست از نسل شاهان		شده جوش سپاهش تا سپاهان
همه اقلیم اران تا به ارمن		مقرر گشته بر فرمان آن زن

ندارد هیچ مرزی بی‌خرابی		همه دارد و مگر تختی و تاجی
هزارش قلعه بر کوه بلند است		خزینه‌اش را خدا داند که چند است
ز جنس چارپا چندان که خواهی		به افزونی فزون از مرغ و ماهی
ندارد شوی و دارد کامرانی		به شادی می‌گذارد زندگانی
ز مردان بیشتر دارد سترکی		مهین بانوش خوانند از بزرگی
شمیرا نام دارد آن جهانگیر		شمیرا را مهین بانوست تفسیر
نشست خویش را در هر هوائی		به هر فصلی مهیا کرده جائی
به فصل گل به موقان است جایش		که تا سرسبز باشد خاک پایش
به تابستان شود بر کوه ارمن		خرامد گل به گل خرمن به خرمن
به هنگام خزان آید به ابخاز		کند در جستن نخجیر پرواز
زمستانش به بردع میل چیر است		که بردع را هوای گرمسیر است
چهارش فصل ازینسان در شمار است		به هر فصلی هوائیش اختیار است
نفس یک یک به شادی می‌شمارد		جهان خوش خوش به بازی می‌گذارد
درین زندانسرای پیچ بر پیچ		برادرزاده‌ای دارد دگر هیچ
پری دختی پری بگذار ماهی		به زیر مقنعه صاحب کلاهی

شب افروزی چو مهتاب جوانی		سیه چشمی چو آب زندگانی
کشیده قامتی چون نخل سیمین		دو زنگی بر سر نخلش رطب چین
ز بس کاورد یاد آن نوش لب را		دهان پر آب شکر شد رطب را
به مروارید دندانهای چون نور		صدف را آب دندان داده از دور
دو شکر چون عقیق آب داده		دو گیسو چون کمند تاب داده
خم گیسوش تاب از دل کشیده		به گیسو سبزه را بر گل کشیده
شده گرم از نسیم مشک بیزش		دماغ نرگس بیمار خیزش
فسونگر کرده بر خود چشم خود را		زبان بسته به افسون چشم بد را
به سحری کاتش دلها کند تیز		لبش را صد زبان هر صد شکر ریز
نمک دارد لبش در خنده پیوست		نمک شیرین نباشد وان او هست
تو گوئی بینیش تیغیست از سیم		که کرد آن تیغ سیبی را به دو نیم
ز ماهش صد قصب را رخنه یابی		چو ماهش رخنه‌ای بر رخ نه یابی
به شمعش بر بسی پروانه بینی		زنازش سوی کس پروانه بینی
صبا از زلف و رویش حله‌پوش است		گهی قاقم گهی قندز فروش است
موکل کرده بر هر غمزه غنجی		زنخ چون سیب و غبغب چون ترنجی

رخش تقویم انجم را زده راه		فشانده دست بر خورشید و بر ماه
دو پستان چون دو سیمین نار نوخیز		بر آن پستان گل بستان درم ریز
ز لعلش بوسه را پاسخ نخیزد		که لعل اروا گشاید در بریزد
نهاده گردن آهو گردنش را		به آب چشم شسته دامنش را
به چشم آهوان آن چشمه نوش		دهد شیرافکنان را خواب خرگوش
هزار آغوش را پر کرده از خار		یک آغوش از گلشن ناچیده دیار
شبی صد کس فزون بیند به خوابش		نه بیند کس شبی چون آفتابش
گر اندازه ز چشم خویش گیرد		برآهوئی صد آهو بیش گیرد
ز رشک نرگس مستش خروشان		به بازار ارم ریحان فروشان
به عید آرای ابروی هلالی		ندیدش کس که جان نسپرد حالی
به حیرت مانده مجنون در خیالش		به قایم رانده لیلی با جمالش
به فرمانی که خواهد خلق را کشت		به دستش ده قلم یعنی ده انگشت
مه از خوبیش خود را خال خوانده		شب از خالش کتاب فال خوانده
ز گوش و گردنش لولو خروشان		که رحمت بر چنان لولو فروشان
حدیثی و هزار آشوب دلبند		لبی و صد هزاران بوسه چون قند